Eenden, vreemdelingen en Alice in Spiegelland

door Sophia Beunder.

“Never listen when they tell you that Man and the animals have a common interest, that the prosperity of the one is the prosperity of the others. It is all lies. Man serves the interests of no creature except himself.” – George Orwell

130 jaar geleden ontdekte Alice, nadat ze Wonderland had bezocht, achter een spiegel een omgekeerde wereld. Eduardo Galeano heeft ooit geschreven dat als Alice nu herboren zou worden, ze niet meer door een spiegel zou hoeven stappen om in de omgekeerde wereld te komen: het zou voldoende zijn om door het raam naar buiten te kijken. In de 21ste eeuw ligt daar de omgekeerde wereld: de wereld waar links rechts is, waar voor achter is, en boven beneden.

‘Ik schaam me diep’ zeggen BN’ers in de nieuwste Amnesty campagne over het asielbeleid in Nederland, Spiegelland. Ze schamen zich voor het feit dat Nederland ieder jaar duizenden onschuldige vreemdelingen in een cel opsluit. Onschuldig, maar vreemdelingen desondanks. Stuk voor stuk een vreemde eend in de bijt – spreekwoord uit de 18de eeuw gebruikt om iemand aan te duiden die ‘een vreemdeling is in een gezelschap of in een bepaalden kring van menschen’. In de omgekeerde wereld zijn wij, de onderdukkers, menschen; zij, de onderdrukten, zijn vreemdelingen en gelukszoekers. Zij horen niet in ons gezelschap, in onze kring.
De incidenten die de afgelopen tijd aandacht hebben gekregen in de media en waar onze BN’ers zich voor schamen zijn de structurele realiteit in de omgekeerde wereld. Zo is de mishandeling van de hongerstakende asielzoeker Bah in detentiecentrum Rotterdam volgens VVD-staatssecretaris van Veiligheid en Justitie Fred Teeven “geheel volgens protocol verlopen.”

Een hongerstaking is dan ook “een vorm van chantage” die autoriteiten niet kunnen negeren. Vluchtelingen in een isoleercel gooien om hun hongerstaking te breken is dan weer een vorm van chantage die de hongerstakende asielzoekers op hun beurt moeilijk kunnen negeren. Net als dwangvoeding trouwens. Maar het zou “onmenselijk” zijn om vluchtelingen in detentiecentra te laten sterven van de honger (als ze in hun land van herkomst verhongeren is dat trouwens wel oké).

Als eenden en ganzen dwangvoeding krijgen toegediend voor de productie van foie gras heet dat “een gewelddadige marteling vol angst en pijn.” Dwangvoeding van hongerstakers is echter toegestaan, zo oordeelt de Raad van State tegen de richtlijnen van de World Medical Association en de KNMG in. Teeven is op zoek gegaan naar een arts die deze “foltering” (in de woorden van de VN) wil voltrekken, om zijn menschelijke plicht de hongerstakers in leven te houden te vervullen.

Teeven deelt dit menschelijke plichtsbesef met Obama, die meer dan dertig hongerstakers in Guantanamo Bay laat dwangvoederen. Blijkbaar hebben beiden geleerd van de ervaring met hongerstakingen in Ierland. Toen hongerstaker Bobby Sands in 1981 overleed, betekende dat een politiek keerpunt. Noch Obama, noch Teeven zit op een politiek keerpunt te wachten, en daarom is de enige zorg van de autoriteiten: don’t let anybody die.