Ondertussen in Belgie: Academici lanceren petitie tegen prestatiedrang en concurrentiedruk

Jonge onderzoekers aan de universiteiten van Gent, Leuven en Antwerpen zijn gestart met een online petitie tegen de “stilaan onhoudbare werkdruk en concurrentie” en de “eenzijdige focus op kwantiteit ten nadele van kwaliteit”. Ze stellen 3 oplossingen voor en hopen dat duizend (ex-)academici en sympathisanten hun eisen ondersteunen.

door Alexander Verstraete via deredactie.be

“De werkdruk en concurrentie worden zowel voor professoren als voor jonge onderzoekers stilaan onhoudbaar”, stelt de Actiegroep Hervorming Hoger Onderwijs in een open brief. “De eenzijdige focus op kwantiteit ten nadele van kwaliteit neemt stilaan absurde proporties aan. Vroeger waren publicaties een middel om over onderzoek te communiceren. Vandaag zijn ze een doel op zichzelf geworden.”

“Alle individuele aanklachten zijn tot nu bij de beleidsmakers in dovemansoren gevallen. Er verandert nauwelijks iets en de concurrentiedruk, de bureaucratisering en de focus op kwantiteit blijven toenemen.” Volgens de actiegroep gaan onderzoekers hierdoor steeds meer “binnenwegen” nemen. In sommige extreme gevallen leidt dit zelfs tot regelrechte onderzoeksfraude.

Vooral bij jonge onderzoekers met tijdelijke contracten is de druk groot. De kans op een benoeming aan de universiteit is in ons land gering waardoor de concurrentie vaak moordend is. “Jonge onderzoekers worden geacht elkaar voortdurend te beconcurreren op basis van criteria die in toenemende mate als zinloos worden gezien en hun roeping als wetenschapper meer in de weg staan dan bevorderen.”

Financieringsdecreet Hoger Onderwijs

Net nu het Financieringsdecreet Hoger Onderwijs in een evaluatiefase zit, willen de onderzoekers een signaal sturen naar het politieke en academische bestuur. Ze stellen 3 concrete oplossingen voor die naar eigen zeggen geen extra investeringen vergen.

Ten eerste wordt een grondige herziening van de financieringsdecreet gevraagd, waarbij het aantal publicaties slechts in sterk verminderde mate mag doorwegen als criterium voor financiering.

Daarnaast wordt aan de bevoegde instanties gevraagd om meer aandacht te schenken aan doorgroeimogelijkheden voor jonge onderzoekers.

Tot slot worden universiteiten en hogescholen opgeroepen om meer werk te maken van een degelijk loopbaanbeleid en een brede opleiding. “We mogen hen niet dwingen overgespecialiseerde publicatieproducenten te worden.”

De eisenbundel zal bij het begin van het academiejaar afgegeven worden aan de ministers van Onderwijs en Innovatie, de rectoren van de Vlaamse Universiteiten en de voorzitters van de financierende instanties FWO en IWT.

De volledige open brief staat te lezen op de website van de actiegroep. Al 150 academici hebben de bijhorende petitie ondertekend, onder wie de toekomstige vicerector van de Universiteit Gent Freddy Mortier evenals de historici Marc Boone, Koen Aerts en Jan Dumolyn.